در روز 3 جمادی الثانی وفات حضرت فاطمه(س) به روایتی واقع شده است. در روز شهادت بانوی دو عالم، مسلمانان علاوه بر عزاداری، زیارت نامه حضرت فاطمه(س) را از کتاب مفاتیح الجنان قرائت می کنند.
البته خواندن زیارت نامه ایشان که متن و ترجمه ی آن را در این بخش از دین و مذهب نمناک برایتان آورده ایم در کنار قبر ایشان در مدینه، موجب آرامش و ثواب بیشتری می شود.
در تعیین جای قبر حضرت فاطمه(س) اختلاف نظر وجود دارد. طایفه ای گفته اند:در روضه که بین قبر و منبر است مدفون می باشد و بعضی گفته اند:در خانه خویش مدفون است و گروه سوم گفته اند:قبر مطهّرش در بقیع است و آنچه را اصحاب ما بیشتر اعتقاد بر آن دارند، این است که آن مظلومه نزد روضه زیارت شود و کسی که آن معظّمه را در این سه موضع زیارت کند، افضل است.
پیامبر اکرم(ص) فرمود:
به راستی خداوند گروهی از ملائکه را حافظ او قرار داده است که از سمت راست، چپ، پشت سر، و پیش رو حفظش می کنند و آنان با او هستند در حیاتش و با قبرش و بعد از وفاتش و صلوات زیاد بر او، شوهر و پسرانش می فرستدند.
«فَمَنْ زَارَنِی بَعْدَ وَفَاتِی فَکَأَنَّمَا زَارَ فَاطِمَةَ وَ مَنْ زَارَ فَاطِمَةَ فَکَأَنَّمَا زَارَنِی وَ مَنْ زَارَ عَلِی بْنَ أَبِی طَالِبٍ فَکَأَنَّمَا زَارَ فَاطِمَةَ وَ مَنْ زَارَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَینَ فَکَأَنَّمَا زَارَ عَلِیاً وَ مَنْ زَارَ ذُرِّیتَهُمَا فَکَأَنَّمَا زَارَهُمَا؛ (بحارالانوار، ج100، ص122، ح28؛ مستدرک الوسائل، چ اوّل، ج10، ص182، ح4)
پس کسی که مرا بعد از وفاتم زیارت کند، گویا فاطمه را زیارت نموده، و کسی که فاطمه را زیارت کند، گویا مرا زیارت کرده، و کسی که علی علیه السلام را زیارت کند، گویا فاطمه سلام الله علیها را زیارت نموده و کسی که حسن و حسین علیهماالسلام را زیارت کند، گویا علی علیه السلام را زیارت نموده و کسی که فرزندان آن دو را زیارت کند، گویا آن دو را زیارت نموده است.»
یزید بن عبد الملک از پدرش و از جدّش نقل کرده است که:بر فاطمه سلام الله علیها وارد شدم، پس او ابتدا بر من سلام کرد، و فرمود حالت چگونه است؟ عرض کردم:به دنبال خیر و برکت هستم.
آن گاه حضرت فاطمه (س) فرمود:
«أَخْبَرَنِی أَبِی وَ هُوَ ذَا هُوَ أَنَّهُ مَنْ سَلَّمَ عَلَیهِ وَ عَلَی ثَلَاثَةَ أَیامٍ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُ الْجَنَّةَ قُلْتُ لَهَا فِی حَیاتِهِ وَ حَیاتِکِ قَالَتْ نَعَمْ وَ بَعْدَ مَوْتِنَا؛ ( تهذیب الاحکام، ج6، ص9، ح11؛ وسائل الشیعه، ج14، ص367)
پدرم خبر داد، در حالی که زنده بود، هر کسی سه روز بر او و بر من سلام کند، خدا بهشت را بر او واجب می کند. عرض کردم:در حیات او و شما؟ فرمود:بلی، و بعد از مرگمان.»
امام باقر(ع) از پیامبر اکرم(ص)نقل نموده است که فرمود:
«مَنْ زَارَنِی أَوْ زَارَ أَحَداً مِنْ ذُرِّیتِی زُرْتُهُ یوْمَ الْقِیامَةِ فَأَنْقَذْتُهُ مِنْ أَهْوَالِهَا؛ (وسائل الشیعه، ج14، ص331؛ بحارالانوار، ج100، ص123)
کسی که مرا و یا یکی از فرزندانم را زیارت کند، روز قیامت او را زیارت می کنم و از سختی های قیامت نجاتش می دهم.»
حضرت فاطمه(س) به نقل از پدر بزرگوار خود فرمود:
یا فَاطِمَةُ مَنْ صَلَّی عَلَیکِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ أَلْحَقَهُ بِی حَیثُ کُنْتُ مِنَ الْجَنَّةِ؛ (بحارالانوار، ج100، ص194، ح10؛ مستدرک الوسائل،ج10، ص211)
ای فاطمه! کسی که بر تو درود بفرستد، خداوند او را می بخشد، و به من، در هر جای بهشت که باشم، ملحق می کند.
امام صادق(ع) از پدران خود نقل نموده است:
مَنْ زَارَ قَبْرَ الطَّاهِرَةِ فَاطِمَةَ فَقَالَ السَّلَامُ عَلَیکِ ... ثُمَّ اسْتَغْفَرَ اللَّهَ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ أَدْخَلَهُ الْجَنَّةَ؛ (بحار الانوار، ج100، ص199، ح19؛ مستدرک الوسائل،ج10، ص210)
کسی که قبر [آن] پاکیزه [یعنی] فاطمه را زیارت کند، پس بگوید:سلام بر تو ای فاطمه!... سپس طلب استغفار کند، خداوند او را می بخشد و داخل بهشت می کند.
متن زیارتنامه حضرت فاطمه(س) با ترجمه
چون برای زیارت آن ممتحنه، در این مواضع ایستادی بگو:
بسم الله الرحمن الرحیم
یَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ لِمَا امْتَحَنَکِ صَابِرَةً
ای آنکه خدایی که تو را خلق کرد پیش از خلقت بیازمود و در آن آزمایش بر هر گونه بلا و مصیبت تو را شکیبا و بردبار گردانید
وَ زَعَمْنَا أَنَّا لَکِ أَوْلِیَاءُ وَ مُصَدِّقُونَ وَ صَابِرُونَ لِکُلِّ مَا أَتَانَا بِهِ أَبُوکِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ أَتَی (أَتَانَا) بِهِ وَصِیُّهُ
و ما چنین پنداریم که دوستان شما هستیم و مقام بزرگی شما را تصدیق می کنیم و بر هر دستور و تعلیمات الهی که پدر شما و وصیتش که درود حق بر او و آلش باد برای ما آورد صبور و مطیع خواهیم بود
فَإِنَّا نَسْأَلُکِ إِنْ کُنَّا صَدَّقْنَاکِ إِلاَّ أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِیقِنَا لَهُمَا لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنَا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنَا بِوِلاَیَتِکِ
پس ما درخواست می کنیم هرگاه که مصدق و مؤمن به شما هستیم که ما را بواسطه این تصدیق به رسول و وصیش خدا به شما ملحق فرماید تا به ما مژده رسد که بواسطه دوستی شما ما را از گناهان پاک سازد
و مستحب است نیز آنکه بگوید
اَلسَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ نَبِیِّ اللَّهِ
سلام بر تو ای دختر رسول خدا سلام بر تو ای دختر پیغمبر خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ حَبِیبِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ خَلِیلِ اللَّهِ
سلام بر تو ای دختر حبیب خدا سلام بر تو ای دختر دوست خاص خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ صَفِیِّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَمِینِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ خَیْرِ خَلْقِ اللَّهِ
سلام بر تو ای دختر بنده خالص خدا سلام بر تو ای دختر امین خدا سلام بر تو ای دختر بهترین خلق خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَفْضَلِ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ مَلاَئِکَتِهِ
سلام بر تو ای دختر بهترین پیغمبران و رسولان و فرشتگان خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ خَیْرِ الْبَرِیَّةِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ
سلام بر تو ای دختر بهترین خلق سلام بر تو ای سیده زنان عالم از اولین و آخرین
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا زَوْجَةَ وَلِیِّ اللَّهِ وَ خَیْرِ الْخَلْقِ بَعْدَ رَسُولِ اللَّهِ
سلام بر تو ای زوجه ولی خدا (امیر المؤمنین) و بهترین تمام خلق بعد از رسول خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا أُمَّ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ
سلام بر تو ای مادر حسن و حسین دو سید جوانان اهل بهشت
السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الصِّدِّیقَةُ الشَّهِیدَةُ السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الرَّضِیَّةُ الْمَرْضِیَّةُ
سلام بر تو ای صدیقه طاهره که به راه دین شهید گردیدی سلام بر تو ای آنکه خدا از تو خوشنود و تو از خدا خوشنودی
السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْفَاضِلَةُ الزَّکِیَّةُ السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْحَوْرَاءُ الْإِنْسِیَّةُ
سلام بر تو ای صاحب فضیلت و پاکیزه صفات سلام بر تو ای انسیه حوراء
السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا التَّقِیَّةُ النَّقِیَّةُ السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمُحَدَّثَةُ الْعَلِیمَةُ
سلام بر تو ای ذات متقی پاک گوهر سلام بر تو ای آنکه به الهام خدا دانا بودی
السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمَظْلُومَةُ الْمَغْصُوبَةُ السَّلاَمُ عَلَیْکِ أَیَّتُهَا الْمُضْطَهَدَةُ الْمَقْهُورَةُ
سلام بر تو ای مظلوم (و دارای عصمت) که حق تو را غصب کردند سلام بر تو ای ستم کشیده و مقهور دشمنان دین
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا فَاطِمَةُ بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکِ وَ عَلَی رُوحِکِ وَ بَدَنِکِ
سلام بر تو ای فاطمه دختر رسول خدا و رحمت و برکات حق بر تو باد درود خدا بر تو و بر جسم و جان تو باد
أَشْهَدُ أَنَّکِ مَضَیْتِ عَلَی بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّکِ وَ أَنَّ مَنْ سَرَّکِ فَقَدْ سَرَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
گواهی می دهم که چون تو از جهان رفتی با مقام یقین و دلیل روشن از جانب پروردگار بودی و هر که تو را مسرور و شاد ساخته رسول خدا که درود خدا بر او و آلش باد را شاد ساخته
وَ مَنْ جَفَاکِ فَقَدْ جَفَا رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
و هر که در حق تو جفا و ظلم کرد به رسول خدا که درود خدا بر او و آلش باد ظلم و جفا کرده
وَ مَنْ آذَاکِ فَقَدْ آذَی رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
و هر که تو را آزرده کرد رسول خدا که درود خدا بر او و آلش باد را آزرده است
وَ مَنْ وَصَلَکِ فَقَدْ وَصَلَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
و هر که به تو پیوست به رسول خدا که درود خدا بر او و آلش باد پیوسته
وَ مَنْ قَطَعَکِ فَقَدْ قَطَعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
و هر که از تو بریده از رسول خدا که درود خدا بر او و آلش باد بریده است
لِأَنَّکِ بَضْعَةٌ مِنْهُ وَ رُوحُهُ الَّذِی بَیْنَ جَنْبَیْهِ کَمَا قَالَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
زیرا تو پاره تن پیغمبر و روح مقدس آن بزرگواری
أُشْهِدُ اللَّهَ وَ رُسُلَهُ وَ مَلاَئِکَتَهُ أَنِّی رَاضٍ عَمَّنْ رَضِیتِ عَنْهُ سَاخِطٌ عَلَی مَنْ سَخِطْتِ عَلَیْهِ
خدا را گواه می گیرم و رسول او و فرشتگان را که من از آنکس راضیم که شما از او راضی هستید و خشمگینم از هر که شما از او خشمگین هستید
مُتَبَرِّئٌ مِمَّنْ تَبَرَّأْتِ مِنْهُ مُوَالٍ لِمَنْ وَالَیْتِ مُعَادٍ لِمَنْ عَادَیْتِ
بیزارم از آنکه شما از او بیزارید دوستم با آنکه شما با او دوستید و دشمنم با هر که شما با او دشمنید
مُبْغِضٌ لِمَنْ أَبْغَضْتِ مُحِبٌّ لِمَنْ أَحْبَبْتِ وَ کَفَی بِاللَّهِ شَهِیداً وَ حَسِیباً وَ جَازِیاً وَ مُثِیباً
ناراضیم از هر که شما از او ناراضی هستید و محبوب من است هر که محبوب شماست و بر صدق گواهی من خدا کافی است که گواه و محاسب و جزا دهنده و ثواب بخشنده است.
پس صلوات می فرستی بر حضرت رسول و ائمه أطهار علیهم السلام مؤلف گوید که ما در روز سوم جمادی الثانی زیارتی دیگر برای حضرت فاطمه صلوات الله علیها نقل کردیم.
ای شکوهت فرا تر از با و ر
حضرت زهرا (س)
ای شکوهت فراتر از باور
ای مقام ات فرا تر از ادراکوصف تو درک لیله القدر استفهم ما از تبار «ما ادراک»**کوثری، بی کرانه دریاییما و ظرف حقیر این کلماتباید از تو نوشت با آیاتباید از تو سرود با صلوات**آیه در آیه وصف تو جار یستفتلقّی، مباهله، کوثردر دل انما یرید اللهدر «فصل لربک وانحر»**از بهشت آمدی به هیئت نورعطر سیبت وزید در هستیتو گلِ ... نه، تو نوبهارِ... نهتو بهشت دل پدر هستی**پدر و مادرم فدای شمامادری کرده ای برای پدرچشم بد دور، چشم شیطان کوردست تو بود و بوسه های پدر**از بهشت آمدی و روشن شدسرنوشت دل علی با توبی تو کم بود در تمام جهاننیمه ی دیگرش ولی با تو...**وصف ذات تو و صفات علیوصف آیینه است و آیینهغربت و خنده ی تو و دل اوقصه ی گرد و دست و آیینه**خانه می شد بهشتی از احساسبا گل افشانیِ بهاریِ توعاطفه با تمام دل می زدبوسه بر دست خانه داری تو**خانه از زرق و برق خالی بوداز صفا عاشقی محبت پرداشتی ای کلید دار بهشتپینه بر دست، وصله بر چادر**از بهشت آمدی و آوردییازده سوره ی بهشتی رامصحفِ سر نوشت خود دیدیمسوره هایی که می نوشتی را**نسل تو نوحِ با شکوهِ نجاتنسل تو خضرِ آسمانیِ راهجلوه ای از دم تو را دیدیمدر مسیحی به نام روح الله**روز مادر شده دلم با شوقپر زده در هوای تو مادرمنم و وسعت بهشت خدامنم و خاک پای تو مادر**آرزو دارم این که بنشینملحظه ای در جوار تو اما...آرزو دارم این که بگذارمشاخه گل بر مزار تو اما...**آه در حسرت زیارت تودل ما آشنای دلتنگی استحرم دختر کریمه ی توشاهد لحظه های دلتنگی است**روز مادر شده به محضر توآمدم پا به پای این کلماتهدیه ی من برای تو اشک استهدیه ی من برای تو صلواتشعر از سید محمدجواد شرافتیکى از عبادتهاى دینى درود و صلوات فرستادن بر حضرت ختمى مرتبت و اهل بیت معصوم آن حضرت است. این عبادت ریشه قرآنى دارد و خداوند متعال در قرآن به آن دستور داده است. «ان الله و ملائکته یصلون على النبى یا ایها الذین آمنوا صلوا علیه و سلموا تسلیما.» (۱)
در روایتى از پیامبر(صلى الله علیه و آله) آمده است که درود فرستادن بر حضرت فاطمه زهرا (ع) آثار معنوى بالایى دارد و در قیامت شایستگى الحاق به پیامبر اکرم(ص) را براى انسان فراهم مى کند. پیامبر اکرم (ص) فرمود:
«یا فاطمه من صلى علیک غفر الله له، و الحقه بى حیث کنت من الجنه؛ اى فاطمه! هر کس بر تو صلوات بفرستد خداوند او را مى آمرزد و در هر جاى بهشت که باشم وى را به من ملحق سازد.»
کیفیت صلوات بر حضرت زهرا (س) چنین است:
« اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی فاطِمَه وَ اَبیها وَ بَعْلِها وَ بَنیها وَ سِرِّ الْمُسْتَوْدَعِ فیها بِعَدَدِ ما اَحَاطَ بِهِ عِلْمُکَ » (۲)پیامبر اکرم (صلى الله علیه و آله) فرمودند:یَا فَاطِمَةُ ، مَنْ صَلَّى عَلَیْکِ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ أَلْحَقَهُ بِی حَیْثُ کُنْتُ مِنَ الْجَنَّةِاى فاطمه! هر کس بر تو صلوات بفرستد خداوند او را میآمرزد و در هر جاى بهشت که باشم؛ وى را به من ملحق سازد.(بحارالانوار ج ۴۳ص۵۵)صلوات خاصه فاطمه الزهرا (سلام الله علیها)
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى الصِّدِّیقَةِ فَاطِمَةَ الزَّکِیَّةِ حَبِیبَةِ حَبِیبِکَ وَ نَبِیِّکَپروردگارا درود فرست بر صدیقه فاطمه داراى نفس زکیه مورد علاقه و محبت و دوستى حبیب تو و پیغمبر اکرم توست
وَ أُمِّ أَحِبَّائِکَ وَ أَصْفِیَائِکَ الَّتِی انْتَجَبْتَهَا وَ فَضَّلْتَهَا وَ اخْتَرْتَهَا عَلَى نِسَاءِ الْعَالَمِینَ
و مادر دوستان خاص توو امامان برگزیده و او منتخب توست که وى را برگزیدى و فضیلت دادى و برترى بر تمام زنان عالم دادى
اللَّهُمَّ کُنِ الطَّالِبَ لَهَا مِمَّنْ ظَلَمَهَا وَ اسْتَخَفَّ بِحَقِّهَا وَ کُنِ الثَّائِرَ اللَّهُمَّ بِدَمِ أَوْلاَدِهَا
پروردگارا تو از ظلم و بیدادى که امت جاهل در حق او کردند و اهانت نمودند دادخواهى کن و از آن مردم بى رحم که خون پاک فرزندانش را بخاک ریختند خون خواهى کن و انتقام بکش
اللَّهُمَّ وَ کَمَا جَعَلْتَهَا أُمَّ أَئِمَّةِ الْهُدَى وَ حَلِیلَةَ صَاحِبِ اللِّوَاءِ وَ الْکَرِیمَةَ عِنْدَ الْمَلَإِ الْأَعْلَى
پروردگارا چنانکه آن حضرت را مادر ائمه هدى و همسر على مرتضى صاحب لواء و بیرق فتح و شفاعت آنکه در ملأ اعلى گرامى است
فَصَلِّ عَلَیْهَا وَ عَلَى أُمِّهَا صَلاَةً تُکْرِمُ بِهَا وَجْهَ مُحَمَّدٍ (أَبِیهَا) صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
پس تو اى خدا درود فرست بر آن حضرت و بر مادرش درودى که وجه پدر بزرگوارش حضرت محمد صلى الله علیه و آله را به آن درود اکرام مى کنى
وَ تُقِرُّ بِهَا أَعْیُنَ ذُرِّیَّتِهَا وَ أَبْلِغْهُمْ عَنِّی فِی هَذِهِ السَّاعَةِ أَفْضَلَ التَّحِیَّةِ وَ السَّلاَمِ
و چشم ذریه او را روشن مى گردانى و از من هم اى خدا در این ساعت بهترین سلام و تحیت را به آن بزرگواران برسان.